Fatima, Mucizeler Şehri

Fatima ismi bile Portekiz’de yaklaşık 10 bin kişinin yaşadığı küçük bir şehir için pek sıradan değildir. Yazılı kaynaklar kasabanın isminin nerden geldiği ile ilgili fazla detaya girmeden sadece Magripli bir prensesin ismi kasabaya verilmiş derler, oysa Fatima’nın isminin hikâyesi bile ilginçtir.

Magriplilerin şehirlerine yapılan akınlar sırasında 1158 yılında genç Hristiyan Şövalye Don Gonçalo Hermingues, Müslüman Prens Alcacer do Sal’in Fatima isimli kızını kaçırır. Fatima zamanla kendini kaçıran şövalyeye aşık olur. Fatima Şövalye ile evlenmeden önce de Hristiyan olmayı kabul eder. Vaftiz ismi olarak Ourem ismini alır. Şövalye eşini mutlu etmek için yaşadıkları kasabanın ismini Ourem olarak değiştirir. Ancak mutlulukları çok uzun sürmez. Ourem yani Fatima aniden ölür ve şövalye çılgına döner. Kendisini Ourem’de bir manastıra kapatır. Uzun yıllar bu manastırda kendini dine adamış olarak yaşadıktan sonra kendisine, yakın bir bölgeye başka bir manastır kurma görevi verilir. Şövalye Don Gonçalo Hermingues bu kurulan manastırın etrafındaki yerleşime de Fatima adını verir.

Günümüzde Ourem belediyesine ait iki şehir vardır 12 bin kişilik Ourem ve 10 bin kişilik Fatima. Ama Fatima belkide Portekiz’in en ünlü şehridir. Her yıl 5 milyondan fazla insan bu küçük şehri ziyaret eder. Fatima’yı bu kadar ünlü yapan ise 1917 yılında yaşanan Meryem Ana efsanesidir.

Gençken en çok Erich Von Daeniken’in kitaplarını okurken heyecanlanırdım. Bu kitaplar dünya üzerindeki olağan dışı hikâyeleri anlatır ve sonrasında birçok soru işaretiyle finali okuyucunun yorumuna bırakırdı. Bu kitaplarda denk geldiğim birçok efsaneyi yerinde gidip görme şansım oldu ama yerinde gözlemleme şansına ulaştığım ilk Erich Von Daeniken efsanesi Fatima’da ki Meryem Ana efsanesi oldu.

Peki, ne olmuştu 1917 yılında. 1917 yılının Mayıs ayından Ekim ayına kadar her ayın 13’ünde Meryem Ana aynı yerde 3 çoban çocuğa gözükür. Çocukların anlattıkları hikâye kısa sürede kulaktan kulağa yayılır ve yazılı kaynaklara göre 1917 yılının Ekim ayında çobanlarla Meryem Ana’yı beklemek üzere yaklaşık 70 bin kişi toplanır. Hava berbattır. Yağmur fırtına sessiz bir şekilde toplanmış halkın ümitlerini kırmak üzeredir. Ama ilk mucize gerçekleşir bir anda gökyüzü aydınlanır, rüzgâr olmamasına rağmen tüm bulutlar dağılır ve güneş çıkar. Güneşin ortaya çıkmasından bir kaç dakika sonra yaklaşık 40 kilometrelik bir alan içinden binlerce kişi tarafından gözlemlenen ikinci mucize başlar. Olay resmi kayıtlara, güneşin dünyaya yaklaştığı doğaüstü renkler çıkararak adeta bir havai fişek gibi üç fasılada patladığı ve yaklaşık toplamda 12 dakikalık bir sürede bu patlama ve şimşeklerin seyredildiği şeklinde geçer. Bu mucizenin ardından bu noktaya bir kilise yapılır ve Fatima Hristiyan âleminin en önemli hac noktalarından biri haline gelir. Bu tarihten sonra Fatima’nın mucizeleri devam eder. Ölmek üzere getirilen hasta insanlar herhangi bir ayın 13’ünü bu kilisede geçirdikten sonra iyileşmeye, konuşamayanlar konuşmaya başlar. 13 Mayıs 1924 yılında bölgede gene bir ışık patlaması ve kar benzeri yere düşmeden buharlaşan tanecikler ve göğe yükselen bir ışık huzmesi kayıtlara geçer.

1917 yılının 13 Temmuzunda bu 3 küçük çobana yani 10 yaşındaki Lucia Santos ve iki kuzeni 7 yaşındaki Jacinta ve 9 yaşındaki Fransisco Marto’ya Meryem Ana tarafından 3 sır verildiği kabul edilir. Bu sırlardan ilki Cehennemin tasviri, yeryüzündeki ateş denizleri, ruhlar ve şeytanlar, ikincisi büyük savaşın sonu ve Rusya’nın dağılmasıdır. Üçüncü sır Meryem Ana’nın Lucia’dan istediği şekilde 2000 yılına kadar Vatikan’da zarf içinde saklanır. Kardinal Joseph Ratzinger 26 Haziran 2000 yılında büyük bir basın toplantısı yaparak üçüncü sırrı açıklar. Bu sır Papa 2. jean Paul’e yapılacak olan suikasttır. Suikast açıklaması sonrası birçok dini otorite pek tatmin olmasa da, sırrın ya da kehanetin Papa’lığın ya da Vatikan’ın sonunu işaret ettiğine inanıp konuyla ilgili yüzlerce kitap yazılmış olsa da konuyla ilgili tartışma, bölgeyi ziyaret eden ve Meryem Ana’nın mucizelerini bekleyen hacıları pek etkilememiştir.

Lucia ilerleyen yıllarda rahibe olarak hayatına devam eder. 1925 yılında bir kere daha Meryem Ana kendisine görünmüştür. 2005 yılında 97 yaşında hayata gözlerini yumduktan sonra Vatikan tarafından azizlik mertebesi ile onurlandırılır.

Fatima’da merkezde bulunan ana kilisenin önündeki büyük meydanın tam köşesinde, Capelinha Das Apariçoes yani tüm hikâyenin başladığı Meryem Ana’nın görüldüğü yere yapılmış küçük şapeli görürsünüz. 15 Haziran 1919′ da yapımına başlanan bu şapel 13 Ekim 1921 yılında ibadete açılmıştır. 6 Mart 1922 yılında bombalanıp tahrip olduktan sonra aynı yıl bugünkü haliyle inşa edilmiştir. Boyutları yaklaşık 2 metre 80 santimetreye 3,5 metre gibi olup yüksekliği de 2 metre 85 santimetredir. 1982 yılında burayı ziyaret eden Papa 2. Jean Paul gelmeden üzerine ahşap bir koruma inşa edilmiştir. Şapelin önünde bir kaç metre boyunda Meryem Ana heykeli vardır ve gene 1982 yılında Sibirya’dan getirilen hafif ama dayanıklı camdan bir korumanın içindedir. Gene bu şapelde Papa 2. Jean Paul’e yapılan suikast sonucu vücudundan çıkarılan mermi çekirdeği bulunmaktadır.

Meydana hâkim ana kilise 13 Mayıs 1928 yılında yapılmaya başlamıştır. İnşaat 1953 yılında biter ve kilise 1954 yılında Papa 12. Pius Bazilika unvanını verir. Boyu 70 metre 50 santimetre, genişliği 37 metredir. Çan kulesinin yüksekliği 65 metredir. Kulede en büyüğü 9 ton ağırlığında 62 adet çan vardır. Bazilikanın önündeki İsa anıtı 13 Mayıs 1932 yılında bir hacı tarafından buraya bağışlanmıştır. Bazilikanın ana kapısı üzerinde bulunan Meryem Ana mozaiği Vatikan atölyelerinde yapılmış ve Papa 12. Pius’un burayı ziyaretinde kutsanmıştır. 1958 yılında bazilikanın cephesinde görülen yaklaşık 5 metrelik ve 14 ton ağırlığında ki Meryem Ana heykeli Rahibe Lucia’nın isteği üzerine konmuştur. Binanın içi pembe, beyaz ve gri mermerlerle kaplıdır. İç kısmın ortasında Şövalyenin sevgili eşi Fatima ve Meryem Ana’yı gören çocukların mezarları vardır. Çocukların mezarı üzerinde çobanlık tasvirleri bulunur. Fatima’daki kilise ve dış alanı mimari olarak Vatikan’ a çok benzer. Hacılar 13 Mayıs ile 13 Ekim arasında her ayın 13’ünde buraya akın ederler. Meydan yaklaşık 1 milyon kişinin sığabileceği şekilde tasarlanmıştır Vatikan’daki Saint Pierre meydanından çok daha büyüktür.

Ana kilisenin tam karşısına gelecek şekilde yaklaşık bir kilometre mesafede çok büyük modern bir kilise daha vardır. Kutsal üçleme, Baba oğul ve kutsal ruhu temsil eden Holy Trinity kilisesi 19 Haziran 2012 yılında açılmıştır. Meryem Ana’nın bir şeyler elde etmek için acı çek sözü üzerine buraya gelen hacıları eski kilise ile yeni kilise arasında dizleri üzerinde bu yolu yaparken görürsünüz. İnsanların nasıl acılar içinde bu yolda ilerlediğini görmek gerçekten çok etkileyicidir. Kiliseden içeri girdiğinizde karşınızda altın sarısı havarilerin betimlendiği bir mozaik, onun önünde ise çarmıha gerilmiş İsa’yı görürsünüz. Bu kilise daha çok bir konferans salonunu andırmaktadır.

Günümüzde bu modern kilisenin tam arkasında kalmış, meydandan gözükmeyen bir yapı daha vardır. Buraya hacı olmak için 13 Mayıs 1967 yılında gelen Papa 6. Paul anısına yapılan Pastoral merkez, ya da Papa 6. Paul Kırsal yaşam merkezi Fatima’nın sırrını araştırma, kehanetleri anlama için kurulmuş bir merkezdir. Konferans salonları ve 400 kişiyi barındırabilecek bir yatakhaneden oluşur.

Meydanda göreceğiniz bir diğer ilginç detay da Berlin Duvarının yıkılması sonrası Almanya’dan gelen 2600 kiloluk ve yaklaşık 3.5 metrelik duvar parçasıdır. Almanya’da yaşayan bir Portekiz göçmeni Virgilio Casimiro Ferreiro tarafından buraya ikinci sır olarak büyük savaşın sonu, komünizm ‘in ve Rusya’nın yıkılmasına ithafen hediye edilmiştir ve bu anıt 13 Ağustos 1994 yılında açılmıştır.

Kutsal alana yakın göreceğiniz dini eşyalar satan onlarca dükkanda sıradan mumların yanında kol, bacak, ciğer, kafa şeklinde mumlar görmek de bölgeyi gezenleri etkileyen bir diğer unsurdur. Sıradan kiliselerde alışık olduğumuz alanın çok daha büyüğü bir alanda yakılan sunu mumların alana yaydığı kesif koku ve dumanın arasında insanların iyileşmesi için dua ettiği organlarının örneği mumlar yakmak Fatima’da adettendir.

Portekiz ile ilgili diğer yazılar için tıklayınız